Welke behandeling is mogelijk bij een hamerteen? Bepalend is of sprake is van een rigide hamerteen of van een flexibele hamerteen. Lees in dit artikel meer over onderzoek en beleid bij hamertenen.
Definitie hamerteen
Een hamerteen, ook wel digitus malleus genoemd, is een afwijking aan de teen waarbij een flexiestand bestaat van het proximale interfalangeale (PIP)-gewricht bij hyperextensie van het distale interfalangeale (DIP-) en het metatarsofalangeale (MTP-) gewricht. Naast de reguliere hamerteen zijn er nog vergelijkbare aandoeningen:
- De klauwteen, een hamerteen met plantaire flexie in de DIP- en PIP-gewrichtjes bij een reeds bestaande hamerteen,
- De malletteen, met alleen plantairflexie in het DIP-gewricht
- De curly toe, met extreme plantaire flexie van de DIP en PIP
Waarmee komt de patiënt?
De patiënt met een symptomatische hamerteen klaagt over pijn aan de dorsale zijde van het PIP-gewricht en soms aan de plantaire zijde van de metatarsale kop. Vaak presenteert de patiënt zich ook met een clavus op de dorsale zijde van het PIP-gewricht, de plantaire zijde van de metatarsale kop of op de bovenkant van de teen.
Welke behandeling?
Dat hangt af van of de hamerteen rigide is of flexibel. De huisarts onderzoekt dus hoe de patiënt op de voeten staat, de stand van tenen, lokalisatie van de likdoorns en of de stand van de tenen nog corrigeerbaar is. Er kan een combinatie zijn met andere voetafwijkingen, zoals hallux valgus.
Verder wordt de neurovasculaire toestand onderzocht: testen van de sensibiliteit en palpatie van de vaten. Pijn bij palpatie met subluxatie van het MTP-gewricht naar dorsaal wijst op instabiliteit van dit gewricht. Om te differentiëren met een interdigitaal neurinoom moet de voorvoet worden gepalpeerd, door de metatarsalen tangentieel te comprimeren.
Conservatieve behandeling bij flexibele hamerteen
Verergering voorkomen moet door:
- Goed schoeisel te dragen, met vervolgens voetmassage om de gewrichten zo soepel mogelijk te laten buigen
- Eelt en likdoorns boven op de hamerteen te verwijderen
Om de druk van het schoeisel op de hamerteen weg te nemen, wordt wel een viltringetje op het omhoogstekende gewricht gelegd of kunnen andere drukontlastende methoden worden toegepast. Verder kunnen de tenen aan elkaar getaped worden of kan een ankersling (beschermhuls) worden aangelegd.
Chirurgische correctie bij rigide hamerteen
Als de hamerteen rigide is, kunnen de klachten alleen worden verlicht door chirurgische correctie. Een van de methoden is artrodese van het proximale interfalangeale gewricht waarbij zo nodig de strekpees wordt verlengd. Een contra-indicatie voor deze behandeling is slechte vascularisatie.
Meer informatie over etiologie/pathogenese van hamertenen en de preventieve adviezen die de huisarts: zie kleinekwalen.nl.
