Dysmenorroe is een Kleine Kwaal, maar wel een kwaal waar ongeveer de helft van de wereldbevolking in meer of mindere mate mee te maken krijgt. Want een altijd pijnloze menstruatie bestaat niet. Dus verdiep je in de beleving van vrouwen die vanwege dysmenorroe naar je praktijk komen, zegt huisarts en seksuoloog Pieter Barnhoorn. Hij schreef ook mee aan de NHG-standaard over anticonceptie.
De anamnese bij dysmenorroe ziet er als volgt uit. De huisarts vraagt naar:
- ontstaan en beloop van de klachten;
- de menarche;
- de regelmaat van de menstruaties;
- gebruik van (orale) anticonceptie;
- zelf genomen maatregelen (zoals kruik en analgetica);
- pijn bij de coïtus;
- (eerdere episoden met) koorts, fluorklachten of andere ontstekingsverschijnselen.
Verdiep je in haar beleving
Naast deze anamnese en indien nodig verder onderzoek is het natuurlijk ook belangrijk je te verdiepen in de persoon en haar beleving, zegt Barnhoorn. De SCEGS zijn zeer nuttig bij het uit vragen hoe dysmenorroe het leven van de vrouw beïnvloedt. ‘Moet je je voorstellen dat je elke maand een of meerdere dagen de mindere versie van jezelf bent, met bloedverlies, pijn en gevoelens van onzekerheid. Dat is nogal wat. Neem de klachten dus zeer serieus.’
Vraag achter de vraag?
Het kan ook zomaar zijn dat een vrouw het behalve over dysmenorroe nog over de pil of anticonceptie in het algemeen wil hebben, zegt Barnhoorn.
‘Bijvoorbeeld bij jonge meiden is de kans behoorlijk dat er nog een vraag achter de vraag zit. Zij komen al niet zo vaak naar de huisarts. Daarom verken ik bij een vraag over dysmenorroe altijd of ze het ook over anticonceptie willen hebben. Misschien twijfelen ze bijvoorbeeld of ze al dan niet de pil moeten nemen. Die vraag grijp ik dan aan voor een anticonceptie adviesgesprek. Ik weet iets van anticonceptie, zij hebben hun vragen en zorgen en kennen hun lijf en leven. Samen kunnen we dan kijken wat daar het beste in past.’
Nieuw niet-medicamenteus advies: bewegen
In de vorige Kleine Kwalen tekst over dysmenorroe staat ‘bewegen’ nog niet als advies. Inmiddels heeft onderzoek voldoende aangetoond dat bewegen een significante reductie van de pijn oplevert. Het beweegadvies is minimaal 3 keer per week 45 tot 60 minuten bewegen. Ook lokale warmte (warme kruik) heeft mogelijk een gunstig effect. Als huisarts wil je misschien liever een echt medicijn kunnen geven, maar deze tips blijken voor behoorlijk wat mensen een uitkomst. Dat mag je ook gerust zo benoemen, adviseert Barnhoorn.
Bewegen is overigens voor iedereen belangrijk. Volgens de algemene beweegrichtlijnen van de Gezondheidsraad moeten alle volwassenen en ouderen minstens 150 minuten per week matig intensieve inspanning doen, zoals buiten wandelen met een normaal tempo. Ook worden voor beide groepen spier- en botversterkende activiteiten aanbevolen.
Medicamenteuze adviezen
NSAID’s zijn de krachtigste analgetica om buikkrampen te verminderen, maar ook paracetamol kan gebruikt worden. Orale anticonceptie (combinatiepreparaten van de eerste en tweede generatie) zijn effectief om klachten van dysmenorroe te verminderen. Natuurlijk neem je als huisarts vragen over (vermoedens van) bijwerkingen ook op dit vlak serieus. Lees meer over de rol van medicatie bij dysmenorroe op kleinekwalen.nl.
